بازار آتی(Futures Market) چیست؟

بازار آتی یا Futures Market یکی از مهمترین و پرمخاطب‌ترین بخش‌های بازار سرمایه است که برای خرید و فروش دارایی‌ها در آینده به کار می‌رود.

در این بازار، قراردادهایی به نام “قراردادهای آتی” یا “معاملات آتی” وجود دارد که این قراردادها بر روی یک دارایی مشخص مانند ارز، سهام، بازار کالا، نفت، طلا و… منعقد شده و در سر رسید معین اجرا می شود. معاملات آتی توسط دو طرف انجام می‌شود که یکی از آن‌ها به عنوان خریدار و دیگری به عنوان فروشنده عمل می‌کند. در معاملات آتی، خریدار و فروشنده تعیین می‌کنند که در تاریخ مشخصی در آینده، دارایی را با قیمت معینی خرید کرده و یا به فروش خواهند رساند.

این معاملات براساس توقعات طرفین و قیمت‌های فعلی دارایی در بازار تعیین می‌شوند. بازار آتی به عنوان یک بازار مالی پویا و فعال، برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و حتی سرمایه‌گذاران مبتدی جذاب است. با اینکه در معاملات آتی مخاطراتی وجود دارد، اما با سودآوری بالایی نیز همراه است.

به عنوان مثال، در معاملات آتی طلا، یک سرمایه‌گذار می‌تواند با خرید یک قرارداد آتی برای طلا به صورت مستقیم از تغییرات قیمت بهره‌مند شود. همچنین این بازار در جهت محافظت از ریسک های بازار سرمایه، به عنوان پوشش برای سرمایه گذاران و شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد. بازار آتی یکی از پرمخاطب‌ترین بخش‌های بازار سرمایه است که برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران و ارائه دهندگان خدمات مالی می‌تواند فرصت های مناسبی را به ارمغان آورد. مزیت اصلی بازار آتی این است که به سرمایه‌گذاران امکان خرید و فروش دارایی‌ها را در آینده با قیمت مشخص می دهد و این باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران بتوانند از نوسانات بازار به صورت بهینه استفاده کنند و با مدیریت مناسب ریسک، سود بیشتری کسب کنند.

همچنین، بازار آتی به عنوان یک بازار پویا و فعال، به شرکت‌ها و تولیدکنندگان نیز کمک می‌کند تا ریسک ناشی از تغییر قیمت‌ دارایی‌های مورد استفاده خود را کاهش دهند و از شوک‌های بازار محفوظ بمانند.

در نهایت، بازار آتی به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های بازار سرمایه، در توسعه و رشد اقتصادی کشورها نقش مهمی دارد و می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر برای مدیریت ریسک، ایجاد پایداری در بازار و ارتقای تجارت بین‌المللی و همچنین جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در بخش‌های مختلف اقتصادی و صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. در نتیجه، دولت‌ها و نهادهای مالی باید سیاست‌های مناسبی را برای توسعه و رشد بازار آتی تدوین کنند و از طریق ایجاد شرایطی مثل افزایش شفافیت و کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران را برای ورود به این بازار ترغیب کنند.

در چه بازار هایی معاملات آتی مورد استفاده قرار می گیرد؟

با توجه به شرایط و وضعیت اقتصادی کشور، بازار آتی در ایران نیز در بسیاری از صنایع و محصولات مورد استفاده قرار گرفته است. برخی از مثال‌های بازار آتی در ایران عبارتند از :

1. بازار آتی ارز :
   در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند قراردادهای آتی برای خرید و فروش ارز در آینده را امضا کنند. این امکان به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا در مورد قیمت ارز در آینده برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشند و به خوبی مدیریت ریسک ارزی را انجام دهند.
2. بازار آتی سوخت :
   در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند قراردادهای آتی برای خرید و فروش سوخت در آینده را امضا کنند. این امکان به شرکت‌ها و کشورها کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای تامین سوخت داشته باشند و بهترین قیمت را برای خرید و فروش سوخت در آینده تعیین کنند.
3. بازار آتی فولاد :
   در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند قراردادهای آتی برای خرید و فروش فولاد در آینده را امضا کنند. این امکان به شرکت‌ها و کارخانه‌های فولادی کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی دقیق‌تری در مورد تولید و فروش فولاد در آینده داشته باشند و بهترین قیمت را برای خرید و فروش فولاد در آینده تعیین کنند.
4. بازار آتی کالاهای کشاورزی :
   در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند قراردادهای آتی برای خرید و فروش کالاهای کشاورزی در آینده را امضا کنند. از جمله مثال‌هایی که در بازار آتی کالاهای کشاورزی در ایران وجود دارد، می‌توان به قراردادهای آتی برای خرید و فروش گندم، برنج، سیب زمینی، ذرت و … اشاره کرد. این بازار آتی به کشاورزان کمک می‌کند تا قیمت کالاهای خود را در آینده پیش‌بینی کرده و به خوبی مدیریت ریسک بازار را انجام دهند.
5. بازار آتی نفت :
   در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند قراردادهای آتی برای خرید و فروش نفت در آینده را امضا کنند. این امکان به کشورها و شرکت‌های نفتی کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای تولید و فروش نفت در آینده داشته باشند و بهترین قیمت را برای خرید و فروش نفت در آینده تعیین کنند.
6. بازار آتی بورس :
   در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند قراردادهای آتی برای خرید و فروش سهام در بورس در آینده را امضا کنند. این امکان به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا به خوبی مدیریت ریسک بازار سهام‌ را انجام دهند و درآمد بیشتری کسب کنند.

به طور کلی، بازار آتی در ایران در بسیاری از صنایع و محصولات مورد استفاده قرار گرفته است و به شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران و کشاورزان کمک می‌کند تا به خوبی مدیریت ریسک بازار را انجام داده و بهترین قیمت را برای خرید و فروش کالاها در آینده تعیین کنند.