ابتدا با تعریف این بازار آشنا می شویم:
بازار کالا یا کامودیتی (Commodity)، همانطور که از نامش مشخص است، بازاری است برای معامله کالا، اما خب چه کالاهایی؟ کالاهایی که قابلیت معامله ی آنها با کالاهای مشابه وجود داشته باشد. عمده ی این کالاها در دسته ی مواد اولیه ی صنایع قرار میگیرند.
کالاها (Commodity) چهار دسته اصلی دارند:
- انرژی
- محصولات کشاورزی
- فلزات
- فلزات گرانبها
کالاهایی که در این بازار مورد معامله قرار می گیرند، عمدتا کالاهایی هستند که به عنوان مواد اولیه مورد بهره برداری قرار می گیرند و به همین دلیل تاثیر بسزایی بر قیمت کالای نهایی دارند، لذا از اهمیت بالایی برخوردارند. یکی دیگر از اثرات بازار کالاها، تاثیر در بازار سهام صنایع مرتبط است که این سهام ها را سهام کالا محور می نامند.
چه عواملی در عملکرد بازار کالا موثر است؟
عرضه و تقاضا : تقاضا برای یک کالا، قیمت آن را تعیین می کند. در صورتی که تقاضا بالا باشد، قیمت کالا نیز بالا خواهد رفت و در صورت کاهش تقاضا، قیمت نیز پایین خواهد آمد. عرضه نیز به نسبت تولیدکنندگان و فروشندگان مختلف، متفاوت است.
ارزش افزوده : ارزش افزوده یک کالا باعث میشود تا مشتریان قیمت بیشتری برای آن پرداخت کنند. ارزش افزوده شامل عواملی مانند بسته بندی، برند، کیفیت و خدمات پس از فروش است.
تغییرات در قوانین و مقررات : تغییرات در قوانین و مقررات می‌تواند تأثیر زیادی بر رفتار فروشندگان، تولیدکنندگان و مشتریان داشته باشد. به عنوان مثال، افزایش مالیات بر ارزش افزوده می‌تواند قیمت کالا را بالا ببرد.
اقتصاد کلان : وضعیت اقتصاد کلان می‌تواند تأثیر زیادی بر بازار کالا داشته باشد. به عنوان مثال، رکود اقتصادی می‌تواند تقاضا را کاهش دهد و این منجر به کاهش قیمت کالا میشود.
رقابت : رقابت باعث ایجاد قیمت مناسب‌تر برای مصرف کننده خواهد شد. وجود رقبای بیشتر در بازار، قیمت کالا را کاهش می‌دهد و باعث میشود تولیدکنندگان کیفیت محصولات خود را افزایش دهند.
عوامل خارجی : عواملی مانند شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی نیز می‌تواند بر قیمت کالا تأثیر بگذارد. بطور مثال، در شرایط اقتصادی ضعیف، تقاضا برای کالا کاهش می‌یابد و باعث افزایش رقابت در بازار میشود که نهایتا کاهش قیمت کالاها را به دنبال دارد.
فصلی بودن یک کالا : تغییرات فصلی، تأثیر بسیاری بر روی بازار کالا دارد. به عنوان مثال در فصل بهار، قیمت میوه‌ها و سبزیجات پایین می‌آید و در فصل زمستان، قیمت آنها افزایش پیدا میکند.
تکنولوژی : پیشرفت تکنولوژی و روش‌های تولید، می‌تواند بر قیمت کالا تأثیر بگذارد. بطور مثال، استفاده از تکنولوژی جدید می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های تولید شود و در نتیجه قیمت کالا را کاهش دهد.
قیمت : قیمت نیز به عنوان یکی دیگر از عوامل مهم در بازار کالا محسوب میشود. قیمت کالا بر اساس عرضه و تقاضا، هزینه تولید، قیمت رقبا و دیگر عوامل تعیین میشود.
سیاست‌های پولی و مالی:
دولت‌ها می‌توانند تأثیر بسزایی بر تجارت کالاها داشته باشند. در ادامه به توضیح برخی از تأثیرات مهم این سیاست‌ها بر تجارت کالاها اشاره می‌کنیم:
- نرخ بهره: افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی می‌تواند باعث افزایش سودآوری حساب‌های بانکی و افزایش نقدینگی شود. افزایش نقدینگی موجب افزایش تقاضا در بازار می شود. این افزایش تقاضا می‌تواند باعث کاهش ارزش پول ملی شود که افزایش صادرات کالاها و کاهش واردات آنها را در پی دارد.
- نرخ ارز: تصمیمات مالی دولت‌ها و بانک مرکزی در مورد نرخ ارز نیز می‌تواند تأثیر بسزایی بر تجارت کالاها داشته باشد. کاهش ارزش پول ملی می‌تواند باعث افزایش صادرات کالاها و کاهش واردات آنها شود.
- سیاست‌های گمرکی: سیاست‌های گمرکی، مانند اعمال تعرفه‌های وارداتی نیز می‌توانند تأثیر زیادی بر تجارت کالاها داشته باشند. اعمال تعرفه‌های وارداتی می‌تواند برای کاهش واردات کالاها، تشویق تولید داخلی و افزایش صادرات کالاها به کار گرفته شود.
- تحریم‌ها: تحریم‌های اقتصادی نیز می‌توانند تأثیر زیادی بر تجارت کالاها داشته باشند. برای مثال، اعمال تحریم‌های تجاری بر روی یک کشور می‌تواند باعث کاهش صادرات و افزایش واردات آن کشور شود.
بیشتر از چه نوع معاملاتی در این بازار استفاده میشود؟
در بازار کالا، بسیاری از انواع معاملات وجود دارد که بسته به نوع کالا و نوع بازار ممکن است متفاوت باشند. اما در کل، بیشترین نوع معاملاتی که در بازار کالا انجام میشود، معاملات خرید و فروش نقدی، معاملات اعتباری، معاملات آتی و معاملات آپشن هستند.
- معاملات خرید و فروش نقدی :
در این نوع معاملات، کالا به صورت نقدی خریداری یا فروخته میشود و پرداخت هزینه به صورت نقدی صورت میگیرد. - معاملات اعتباری :
در این نوع معاملات، پرداخت هزینه کالا به صورت اعتباری انجام میشود و معمولاً برای معاملات بزرگتر و با ارزش بالاتر صورت میگیرد. - معاملات آتی :
در این نوع معاملات، تعهد خرید یا فروش کالا در آینده مشخص شده و قیمت کالا نیز در زمانی که در قرارداد تعیین شده مشخص میشود. این نوع معاملات بیشتر در بازارهای مالی مورد استفاده قرار میگیرد. - معاملات آپشن :
در این نوع معاملات، حق خرید یا فروش کالا در زمان مشخص شده، در اختیار خریدار قرار میگیرد و خریدار حق تمدید نیز دارد.
مثال هایی از بازار های کالا :
- بازار سهام :
بازار سهام یکی از معروف‌ترین بازارهای کالا در جهان است که شامل خرید و فروش سهام شرکت‌ها میشود. این بازار در سطح جهانی وجود دارد و معاملات انجام شده در این بازار بر روی قیمت و ارزش سهام شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد. - بازار ارز :
بازار ارز یکی دیگر از مهمترین بازارهای کالا در جهان است که شامل خرید و فروش ارزهای مختلف میشود. در این بازار، تغییرات قیمت و نرخ تبادل ارزها به عنوان یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت و ارزش کالاهای دیگر در سطح جهانی در نظر گرفته میشود. - بازار نفت :
بازار نفت یکی از مهمترین بازارهای کالایی در جهان است که شامل خرید و فروش نفت و محصولات نفتی مانند بنزین و دیزل است. قیمت نفت به عنوان یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت و ارزش بسیاری از کالاها در جهان در نظر گرفته میشود. - بازار طلا :
بازار طلا یکی دیگر از مهمترین بازارهای کالایی در جهان است که شامل خرید و فروش طلا و جواهرات می باشد. طلا به عنوان یکی از کالاهای مهم و باارزش در سطح جهانی، قیمت و ارزش بسیاری از کالاها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. - بازار مواد غذایی :
بازار مواد غذایی نیز یکی از بازارهای کالایی مهم است که شامل خرید و فروش مواد غذایی مانند گندم، جو، ذرت، شکر و… میشود. - بازار فلزات :
بازار فلزات یکی از بازارهای کالایی مهم است که شامل خرید و فروش فلزات مانند آهن، مس، آلومینیوم، نیکل و… میشود. قیمت فلزات به عنوان یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت و ارزش بسیاری از کالاها و صنایع در سطح جهانی در نظر گرفته می‌شوند. - بازار محصولات دیجیتال :
با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، بازار محصولات دیجیتال نیز به یکی از بازارهای کالایی مهم تبدیل شده است. در این بازار، محصولاتی مانند نرم افزار، بازی های رایانه ای، سخت افزار و لوازم الکترونیکی خرید و فروش می‌شوند. - بازار پوشاک :
بازار پوشاک نیز به یکی دیگر از بازارهای کالایی مهم تبدیل شده است. در این بازار، محصولاتی مانند لباس و پوشاک خرید و فروش می‌شوند. تغییرات مد و طرح های مختلف پوشاک به عنوان یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت و ارزش محصولات در این بازار در نظر گرفته می‌شوند.
بدون دیدگاه